Refluks, choroba refluksowa przełyku lub refluks żołądkowo-przełykowy to zespół dolegliwości związany z cofaniem się treści żołądkowej do przełyku. Wraz ze spożytym wcześniej pokarmem, do przełyku dostaje się również kwas solny oraz enzymy trawienne wytwarzane w żołądku, powodując nieprzyjemne uczucie pieczenia – zgagi. Uczuciu temu mogą towarzyszyć tzw. nadżerki, czyli uszkodzenia błony śluzowej przełyku. Choroby tej nie powinno się lekceważyć, ponieważ może prowadzić do poważnych powikłań, np. krwawienia z przewodu pokarmowego.
Przyczyny powstawania refluksu
Przyczyną występowania refluksu żołądkowo-przełykowego jest nieprawidłowe funkcjonowanie mięśnia dolnego zwieracza przełyku. Mięsień ten, położony między przełykiem a żołądkiem, rozluźnia się na 6-10 sekund, aby przepuścić przełykany przez człowieka pokarm, ślinę czy płyn, a następnie obkurcza się, aby nie dopuścić do cofania się spożytej treści. U osób cierpiących na refluks mięsień ten bywa zwiotczały, przez co przez jego nieprawidłowe napięcie dochodzi do powrotu treści do przełyku. Powstawaniu choroby refluksowej mogą sprzyjać również:
– stosowanie antykoncepcji hormonalnej,
– stosowanie leków na nadciśnienie tętnicze, choroby płuc czy chorobę niedokrwienną serca,
– powstanie przepukliny rozworu przełykowego,
– ciąża,
– otyłość, nieodpowiednia dieta i spożywanie alkoholu.
Objawy refluksu
Do typowych objawów refluksu żołądkowo-przełykowego należą: zgaga, „puste” odbijanie oraz uczucie cofania się treści żołądkowej do przełyku. Do odczuwanych dolegliwości zaliczyć można również uczucie pieczenia, nadkwasotę czy ból górnej części brzucha. Dolegliwości pacjenta nabierają na sile po ułożeniu na wznak – zwłaszcza, jeśli wcześniej spożyty posiłek był obfity lub tłusty. Do niepokojących objawów, które wymagają koniecznej konsultacji lekarskiej należą: ból przy połykaniu, krwawienie z przełyku i zmniejszenie masy ciała.
Jak leczyć refluks?
W leczeniu refluksu najbardziej pomocna w większości przypadków okazuje się modyfikacja stylu życia i diety. Sposób odżywiania polegający na spożywaniu częstszych, ale mniejszych posiłków może pomóc pacjentom w walce z nieprzyjemnymi dolegliwościami. Ważne jest również unikanie tłustych i mocno przyprawionych pokarmów, cytrusów, gazowanych napojów czy alkoholu. Warto również zastanowić się nad zwiększeniem aktywności fizycznej w celu zmniejszenia masy ciała oraz unikanie zakładania ciasnej, niewygodnej odzieży. W walce z refluksem pomocne okazują się również leki dostępne bez recepty, zawierające w swoim składzie kombinacje związków gliny, magnezu, wapnia i kwasu alginowego. Nie zaleca się jednak i długotrwałego przyjmowania bez konsultacji ze specjalistą.
Refluks według osteopatii
Według osteopatii, przyczyny refluksu najogólniej możemy podzielić na 2 czynniki: chemiczne i fizyczne. Chemiczne są związane z fizjologią, a więc trawieniem. Pokarm nie zostaje strawiony, dlatego nie zostaje skierowany dalej z żołądka do dwunastnicy, więc kieruje się w stronę przełyku. W tym przypadku leczenie poprzez pokarm (odpowiednie dobranie diety) będzie najskuteczniejsze.
Czynniki fizyczne związane są z anatomią, czyli strukturami które tworzą zwieracz przełyku. Jeśli jest on ograniczony, nie może prawidłowo się kurczyć. W takim wypadku żołądek pozostaje cały czas ‚otwarty’. Zwieracz ten jest bezpośrednio związany z przeponą, która to z kolei ma bardzo dużo połączeń nie tylko z jama brzuszną i klatką piersiową, ale również kręgosłupem szyjnym, piersiowym i lędźwiowym. Liczne połączenia sprawiają, że nie ma jednego głównego powodu refluksu.
Leczenie refluksu jest skupione na normalizacji napięć rejonu przełyku-przepony-żołądka tak, aby mięśnie mogły się swobodnie kurczyć. Ten sam mechanizm dotyczy również noworodków i niemowląt u których dochodzi do częstego ulewania. Szczególnie u tej grupy pacjentów dochodzi do powstania napięć na poziomie fizycznym, a wtedy bardzo skutecznie można im pomagać poprzez pracę manualną.
