Stan zapalny – czym jest i jak sobie z nim poradzić?

Stan zapalny jest naturalną reakcją występującą w naszym organizmie. Występuje wtedy, kiedy pod względem fizycznym lub/i chemicznym środowisko komórkowe organizmu zostaje zaburzone względem komórki, która się w nim znajduje. Gdy dojdzie do zaburzenia i przerwania integralności błony międzykomórkowej, w wyniku kilku następujących po sobie reakcji dojdzie do rozkładania komórki – jej śmierci. W konsekwencji pojawią się takie symptomy jak np. ból i ocieplenie lokalne lub gorączka, czyli stan zapalny. 

Do najczęstszych objawów i schorzeń związanych ze stanem zapalnym należą:

  • nocne i poranne bóle pleców oraz towarzyszące im przepukliny krążków międzykręgowych,
  • bóle stóp i kolan odczuwane w czasie aktywności fizycznej połączone z kolanem skoczka/biegacza lub ostrogą piętową,
  • bóle podbrzusza i dolegliwości w trakcje cyklu menstruacyjnego,
  • dolegliwości związane z zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi.

W większości przypadków nie ma powodu do jego usilnego zwalczania – np. środkami farmakologicznymi. Wskazane jest jednak wsparcie chorego organizmu tak, by reakcja związana ze stanem zapalnym przebiegała na tyle „komfortowo” na ile to możliwe.

Mechanizm powstawania stanu zapalnego

Środowisko komórkowe w głównej mierze składa się z płynu. Podczas stanu zapalnego, czyli rozkładu komórek, dochodzi do zwiększenia ilości substancji zapalnych w płynie. Chociaż jest to naturalny proces oczyszczania, jego zbytnia intensywność i rozległość może wpływać również na inne zdrowe komórki. W takiej sytuacji dochodzi kolejno do:

  1. zwiększenia objętości płynu z substancjami zapalnymi
  2. zwiększenia ciśnienia
  3. zaburzenia dynamiki płynu
  4. jeszcze większego zwiększenia ilości substancji zapalnych.

Aby przerwać to błędne koło i uniknąć globalnej, niebezpiecznej dla zdrowia i życia reakcji, należy umożliwić odpływ płynów z substancjami zapalnymi.

Jak umożliwić odpływ płynów z substancjami zapalnymi?

Odpływ płynów jest zapewniany przez lokalne i globalne mechanizmy oparte na układzie żylnym i limfatycznym. Tworzą one sieć naczyń, które zbierają płyn i transportują go zgodnie z przebiegiem dużych naczyń (np. serce-wątroba-jalita). To ich przepustowość warunkuje jednak, jak swobodna będzie reakcja organizmu na stan zapalny.

Istnieją duże możliwości manualnego wsparcia tych mechanizmów – zwłaszcza przy globalnych reakcjach organizmu związanych z np. gorączką. Taką manualną pracę może wykonać osteopata, dokonując precyzyjnej oceny zmienionych w ciele miejsc. Co ciekawe, podobną manualną pracę możecie wykonywać sami, bez doświadczenia w pracy manualnej i wiedzy o anatomii.

Stan zapalny – jak sobie pomóc?

Zanim rozpoczniesz wykonywanie pracy manualnej wyobraź sobie, że organizm człowieka któremu będziesz pomagał jest „gąbką” wypełnioną płynem – pamiętaj, że wizualizacja jest bardzo ważna, jeśli chcemy poprawnie wykonać naszą pracę! Cały proces będzie polegał na wykonywaniu rytmicznych ruchów uciskania/pompowania po to, aby poruszyć płyny w układzie żylno-limfatycznym i wesprzeć reakcję organizmu.

Dodatkowo pamiętaj, że ucisk powinien być:

  • dosyć mocny – tak, aby ciało poruszało się pod naszymi rękoma, 
  • naprzemienny – wykonywany raz w lewą, a raz w prawą stronę, 
  • w tym samym rytmie – tak, aby osoba uciskana mogła się rozluźnić i poddać naszej pracy.

Aby wykonać pracę ułóż dłonie płasko na wybranych rejonach ciała opisanych poniżej, znajdź wygodną dla siebie i twojego pacjenta pozycję oraz wykonuj prosty schemat:

  1. Uciskanie-pompowanie: rejon obojczyków, górnej części klatki piersiowej
  2. Uciskanie-pompowanie: rejon żeber, dolnej części klatki piersiowej
  3. Uciskanie-pompowanie: rejon jamy brzusznej (1 ręka centralnie w rejonie poniżej pępka)
  4. Pociąganie-pompowanie: za wyprostowaną lewą i prawą kończynę dolną

Wykonanie schematu może zająć od 5 do 10 minut. Pracę tę można powtarzać wielokrotnie w ciągu dnia, do momentu aż płynność reakcji organizmu zostanie przywrócona (zmniejszą się objawy).